O
MEU AVÓ VAI Á GUERRA...
(Unha Historia do meu
Tataravó Manuel Caride Vázquez)
Remexendo nos papeis familiares, atopei unha serie de documentos que me contan unha entrañable historia que xa estaba esquecida na tradición verbal familiar e que tratei de recuperala, en honor a un soldado que mostrou o seu valor de forma moi elocuente, segundo vou recollendo no documentado.
Todo comeza o atopar un curioso papel de acordo entre 3 veciños de Parada.
En Fondodevila, na Parroquia de Parada
de Amoeiro o 31 de Marzo de 1830, ante a inminencia do sorteo de
mozos para o Servizo Militar, xúntanse Ramiro Fernández do
Burguete, José Vázquez de Fondodevila e Francisco Caride (meu 4º avó) de Vilaboa
e acordan que se lle toca en sorte a algún dos seus fillos,
comprométense a buscar outro mozo e pagarlle para que vaia por el, e
se non o atopan, entre os tres aportaranlle ó elixido a cantidade de
1000 Reais (250 pesetas) que se lle entregarán da forma seguinte: ó
inicio daranlle 45 pesetas (15 cada un), ó cabo de medio ano 75
pesetas (25 cada un) e o resto, ó cabo do ano.
Foron testigos Josef e Ramón do Val,
Antonio González e Juan Caride, veciños de Fondodevila que
xuntamente cos tres do acordo firman o documento.
Vese que a sorte estaba aí, pois é ó
fillo de Francisco Caride de Vilaboa, Manuel Caride Vázquez (meu
tataravó) a quen lle tocou no sorteo ir a cumplir o servizo de
armas.
Para cubrir as unidades, o Exército contaba con soldados voluntarios, que firmaban un compromiso de oito anos e elixían a unidade na que desexaban prestar servicio, e coa
incorporación dun cupo anual, cercano ós 25.000 homes,
resultante dun sorteo efectuado en cada povo, do que se restaban as plazas ocupadas polos voluntarios saídos da mesma
localidade, os que tamén cumplían oito anos; podían presentar
un sustituto no seu lugar, aboando neste caso, ademáis, a cantidade de 6.000 reais de vellón, ou mil reais e un cabalo; os nobles,
previo pago de 15.000 reais, quedaban exentos totalmente.
Por que estivo Manuel 10 anos servindo no Exército? Aínda non o descubrín, pero é fácil imaxinar que o feito de que coincidira coa 1ª Guerra Civil Carlista dá algunha explicación. É evidente que a coincidencia do seu licenciamento coa finalización desa guerra non é baladí.
Por que estivo Manuel 10 anos servindo no Exército? Aínda non o descubrín, pero é fácil imaxinar que o feito de que coincidira coa 1ª Guerra Civil Carlista dá algunha explicación. É evidente que a coincidencia do seu licenciamento coa finalización desa guerra non é baladí.
Pon o seu expediente que:
Qué leva Manuel consigo? Imaxino que os 180 reais que acordara seu pai cos outros dous conveciños, e o que lle dan ó entrar ó Cuartel: tres camisas, dous pares de pantalóns, dous pares de botís de lenzo, dous pares de zapatos, un gorro de cuartel, dous corbatís, unha funda de cartuchera, un par de botís negros, un plumeiro, un par de tirantes de pantalóns, dous panos de bolsillo, un morral, unha bolsa de aseo e unha agulleta con escobilla, todo elo por un importe de 174 reais por soldado, recibindo en metálico 48 reais para adquirir a chaqueta, porque ésta aínda non se compraba por contrata para todo o Exército. A unidade proporcionáballes, ademáis, casaca, capote, morrión, correaxe, mochila e armamento.
...“Hizo
juramento de fidelidad a las Banderas en la Revista pasada al Cuerpo
en 1º de febrero de 1831”...
“Por Real
Orden de 9 de Febrero de 1832 fue destinado a este Regimiento del
Ejercito de
Observacion a las fronteras de Portugal en el que asta el 17 de Avril
de 1833 sufriendo las penalidades correspondientes a su continua
movilidad.”...
Pasa como soldado da 5ª Compañía do Primeiro Batallón do
Reximento de Infantería Borbón 17 de Línea. Estaba ó mando do
Reximento o Brigadier Coronel D. Ramon de la Rocha Caballero de la
Real Militar Orden de San Fernando de Primera Clase, condecorado con
otras distinciones por acciones de guerra, dos veces Benemérito de
la Patria.
Seguimos con Manuel Caride: “Por Diploma espedido en Madrid en 30 de Octubre de 1833 ha sido
agraciado con la Cruz de Maria Isabel 2ª que por su
antiguedad le ha correspondido, concedida a la de Clase de Tropa por
la Jura de la Serenísima Señora Princesa Dª Maria Isabel Luisa de
Borbon”...
Xa nos metemos de cheo na 1ª Guerra Carlista.
Grazas á
minuciosidade militar temos moita información de Manuel.
...“hijo de Francisco y Francisca Vázquez, de Parada de
Amoeiro, oficio labrador, su estatura 4 pies 11 pulgadas y 6 lineas,
de edad a este dia de 26 años; su Religion C. A. R. de estado
soltero...... pelo y cejas castaño, ojos pardos, color blanco, nariz
regular, barba poca.”...
Lendo o seu
expediente podemos intuir que Manuel mostrou un valor digno de todas
as distincións que recibiu. Tiña as mesmas distincións de
“Benemérito a la Patria” (dúas)
que o Brigadier Coronel do Reximento, ademais das medallas coas que
foi condecorado.
Está nas accións
de Castro Gonzalo o 3 de Decembro de 1833, … o 11 de Marzo nas de
La Población... 23 de Xuño en Castrejana, 1º de Xullo en Bilbao,
11 de Septembro Arrigorriaga, 27 e 28 de Octubre sobre o Castelo de
Guevara; o 16 de Novembro en Montejurra; o 20 de Abril de 1836 na
Ponte de Vidaurreta...... igualmente atopouse no el 3º Sitio de Bilbao; polo que se lle concedeu unha Cruz co lema do mesmo nome e polo mesmo “Benemérito a la Patria”; o 10 de Marzo de 1837 na de Sta. Marina e o 21 do mesmo mes retirada de Zamudio a Bilbao, 14 de Maio toma da linea de San Sebastian, 17 e 18 de Xuño en Fuenterrabía.
O 30 de Xuño en Lecumberri e 19 de Xullo Batallas de Chiva nas que se lle concedeu unha Cruz co lema do seu nome e por 2ª vez “Benemérito de la Patria”; ... 19 de Septiembre en el Pozo de Guadalajara...
O catorce de
Octubre de 1840 en Calatayud Ramon de la Rocha Firma o seu
licenciamento. Manuel ten 37
anos. Todo un veterano.
